Ey Güzel Türkistan, sana ne oldu? -Abdulhamid Çolpan

(Enver Paşa ve “Türkistan Basmacılar Hareketi” döneminde Abdulhamid Çolpan tarafından yazılmış bir Türkü)

Buhara Cumhurbaşkanı Rahmetli OSMAN HOCA’nın oğlu, Michigan Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Timur Kocaoğlu’nun misafir olduğu 10.08.2013 tarihinde yayınlanan Tarihin Arka Odası Programında Yaprak Sayar’ın seslendirdiği GÜZEL TÜRKİSTAN şarkısı

Prof.Dr. Saadettin GÖMEÇ

Kazak Türkü Magcan Cumabay gibi Türk İstiklâl Savaşı’nı gönülden destekleyen ve bu amaçla şiirler yazan bir Türk evlâdı da Abdülhamid Süleyman Çolpan’dır. O, bugünkü Özbekistan’ın Andican şehrinde 1897’de dünyaya gelmiştir. Çocukluğundan itibaren şiire ve edebiyata düşkün olan Çolpan, vatan ve millet sevgisini dile getiren pek çok şiir yazarak, Türk edebiyatında çok az kimseye nasip olan bir mevkiye çıkmıştır.

Çolpan’ın gençlik yılları Rusya’daki çalkantıların zirveye yükseldiği bir zamana rastlar. I. Bolşevik ihtilâlinde daha çocuk yaşta olan Çolpan; 1917 komünist ayaklanmasına ve bu sırada ortaya çıkan bolşevizm taraftarlarıyla, tam bağımsızlık yanlılarının mücadelesine tanık oldu. İlk ciddî çalışmaları da komünizmden sonra gerçekleşti. Eserlerinde Türk insanının duygularına ve durumuna tercümanlık yaptı. Tehditlere ve baskılara boyun eğmeden en iyisi için uğraştı.

      1920’li yıllarda Türkiye Türklerinin emperyalizme karşı verdiği savaşı da yakından takip eden Abdulhamid Çolpan, Türk milliyetçilerinin iyi tanıdığı “Tufan” adlı şiirinde;

“Ey İnönü, ey Sakarya, ey istiklâl erleri,
Yürü mazlumlar tufanının öç alguçı selleri”,

diyerek Türkiye Türklerinin yanında olduğunu açıkça dile getirmiştir. Bu şiiri ile diğer milliyetçi yazı ve sözlerinden dolayı birçok kez yargılanarak, hapsolundu.
O yine bir şiirinde Türkistan’ın üzerine nasıl bir kâbusun çöktüğünü;

“Gözel Türkistan senge ne boldı?
Sebep vakıtsız, küllerin soldu”,                  diye anlatıyordu.

     Sonunda o da, alçak Stalin’in 1930’lu yıllardaki terörüyle yüzyüze geldi ve 1938 senesinde kurşuna dizilmek suretiyle ortadan kaldırıldı. O, milletini ve şerefini her şeyin üzerinde tutarak, bir kahraman gibi öldü. Bu gözü pek yiğitlerin torunları olan bizler de, şanlı atalarımızın emaneti olan şeref ve asaleti, şu kısa dünyanın nimetleri için ayaklar altına aldırmayacağız. Çünkü milletler onurlarını korudukları müddetçe yaşarlar.

Güzel Türkistan sana ne oldu? 
Seher vaktinde güllerin soldu, 
Çemenler solmuş kuşlar hem feryat 
Hepsi mahzun, olmaz mı dil şad? 
Bilmem niçin kuşlar uçmaz bahçelerinde 
Birliğimizin sarsılmaz dağı 
Ümidimizin sönmez çerağı 
Birleş ey halkım, gelmiştir çağı, 
Bezensin şimdi Türkistan bağı. 
Davran halkım artık yeter bunca cevr ü cefalar 
Bayrağını al, kalbin uyansın, 
Kulluk, esaret kamilen yansın, 
Kur yeni devlet düşman irkilsin 
Yüce Türkistan ayağa kalksın 
Kendi öz vatanının gül bahçelerinde.” 
Abdulhamit Süleyman Çolpan.(1938)